somatosensory

Dodir ili opip je jedno od pet ljudskih cula; proces prepoznavanja objekata pipanjem. To je slozeni skup vise osjetila od kojih neka imaju posebne zivcane zavrsetke u kozi, misicima i drugdje, a reaguju na raznolike podrazaj i prenose primljene utiske mozgu da ih dalje preradi. Osim sto predstavlja svojevrsnu dopunu vidu, okusu i mirisu, cesto se na njega oslanjamo da provjerimo istinitost onoga sto ti osjeti sugeriraju, a moze i nadomjestiti neki drugi osjet (npr. Brailleovo pismo koje slijepima omogucava citanje dodirom prstiju.).

Ang sistemang panghipo, sistemang somatosensoryo, o sistemang somatosensoryal (Ingles: somatosensory system) ay isang sistemang pandama na nakakadetekta, nakadarama, o nakapapansin ng mga karanasang tinuturing na paghipo o presyon, temperatura (mainit o malamig), hapdi (kabilang ang kati at kiliti) at iyong mga kabilang sa propriosepsiyon. Mga sensasyon ito ng kilos o galaw ng mga masel at posisyon ng hugpungan kabilang ang tikas, galaw o kilos, damdaming biseral (internal o panloob) at ekspresyon ng mukha. May kaugnayan ang pandamdam na biseral sa mga kabatiran o impormasyong sensoryong nagmumula sa loob ng katawan, katulad ng sakit ng tiyan.