Szkaplerz (
łac. scapulare od
scapula – ramiona, barki, plecy) – wierzchnia część
habitu w niektórych zakonach (
karmelici,
karmelici bosi,
dominikanie,
benedyktyni,
cystersi,
trynitarze,
serwici) w postaci szerokiego płata materiału z otworem na głowę, takiego samego z jakiego uszyta jest tunika i zazwyczaj w tym samym co ona kolorze. Szkaplerz okrywa barki oraz sięga na plecy i na piersi. W zakonach męskich na szkaplerz nakłada się pelerynkę z przyszytym do niej kapturem i płaszcz. Szkaplerza nie ma w habitach
franciszkanów, franciszkanów konwentualnych, kapucynów, ani
klarysek, ale spotykany jest nieraz jako część habitu w niektórych
zgromadzeniach franciszkańskich trzeciego zakonu regularnego.