turkey

Republika Turska (turski: Turkiye Cumhuriyeti) je granicna transkontinentalna parlamentarna republika, sa svojim manjim dijelom u jugoistocnoj Evropi (Balkan) i vecim dijelom u zapadnoj Aziji (Anadolija). Turska granici s osam zemalja: Bugarskom na sjeverozapadu, Grckom na zapadu, Gruzijom na sjeveroistoku, Armenijom, Iranom, Azerbejdzanom   na istoku i Irakom i Sirijom jugoistoku. Okruzena je Sredozemnim morem na jugu, Egejskim morem na zapadu i Crnim morem na sjeveru. Mramorno more, Bosfor i Dardaneli (koji zajedno cine turski tjesnac) dijele Tursku na Trakiju i Anatoliju, tj. odvajaju Evropu od Azije. Turska se nalazi na raskrizju Evrope i Azije i zemlja je znacajnog geostrateskog znacaja. Naseljena je jos od paleolitika, ukljucujuci i raznovrsne stare anatolijske civilizacije, Eoljane, Jonske Grke, Tracane i Perzijance. Nakon sto je Aleksandar Veliki osvojio ovo podrucje isto je helenizirano, sto je nastavljeno tokom rimske vladavine i prijelaza u Bizantijsko carstvo. Seldzuski Turci su poceli naseljavati ove prostore u 11. stoljecu, cime zapocinje procesa turkizacije koja je uveliko ubrzana seldzuskom pobjedom nad Bizantijcima u bitci kod Mancikerta 1071. godine. Seldzuci su vladali Anadolijom sve do invazije Mongola 1243. godine, nakon cega su se raspali na nekoliko manjih turskih bejlika. Pocevsi od kraja 13. stoljeca, Osmanlije su ujedinili Anadoliju i stvorili carstvo koje ce obuhvacati veci dio jugoistocne Evrope, zapadne Azije i sjeverne Afrike, postajuci tako velesila u Evroaziji i Africi tokom ranog novog vijeka. Carstvo je doseglo vrhunac svoje moci, izmedu 15. i 17. stoljeca, posebno za vrijeme vladavine Sulejmana Velicanstvenog (1520-1566). Nakon druge osmanlijske opsade Beca 1683. godine i kraja Velikog turskog rata 1699. godine, Osmanlijsko carstvo je uslo u dugo razdoblje opadanja moci. Reforme Tanzimata iz 19. stoljeca, koje su imale za cilj moderniziranje osmanlijske drzave, pokazale se neadekvatnim u vecini podrucja a nisu uspjeli zaustaviti raspad carstva.

Ang salitang Ingles na turkey ay maaaring tumukoy sa mga sumusunod:

• Turkiya, isang bansa.
• pabo, isang ibon.
• pabo-real, isa ring ibon.

Turqia (turqisht: Türkiye), zyrtarisht Republika e Turqisë (turqisht: Türkiye Cumhurijeti, shq: Tyrkije Xhumhurijeti), është një vend dykontinental, që shtrihet në Azinë e Vogël dhe në Ballkan, Evropë. Në Turqi është vendkalimi i njohur strategjik ku ndodhet ura e Bosforit, e cila në veri ka Detin e Zi, ndërsa në jug Detin Mesdhe gjegjësisht Detin Egje. Turqia kufizohet nga tetë vende: Greqia dhe Bullgaria në veri-perëndim; Gjeorgjia, Armenia dhe Azerbajxhani në veri-lindje; Irani në lindje; Iraku dhe Siria në jug.

Turkija – valstybe pietvakariu Azijoje, kurios nedidele dalis teritorijos (Trakija) yra Europoje, o likusi dalis (Anatolija) Azijoje. Ribojasi su Gruzija, Armenija, Azerbaidžanu ir Iranu rytuose, Iraku ir Sirija pietuose, Graikija ir Bulgarija vakaruose. Iki 1922 m. Turkija buvo vadinama Osmanu imperija. Nuo Europos ja skiria du siauri sasiauriai. Šiandien ji yra respublika, kurioje susipynusios islamo ir Vakaru tradicijos. Gyventoju dauguma sudaro turkai musulmonai, nors šalyje nera patvirtinta oficialios religijos. Klimato ir gamtovaizdžio ivairove patraukli turistams. Auginama ivairios žemes ukio kulturos, šalis visiškai apsirupina maisto produktais.